A study in validity and reliability of the "health communication competency scale" in Turkey

Ülkemizde birinci basamak sağlık hizmetleri yürütümünde önemli bir yere sahip olan aile hekimlerinin ve hastalarının sağlıkta iletişim yetkinlikleri, koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmeti uygulamalarında hem zamandan hem de ekonomiden kazanç sağlayacaktır. Hekimlerin ve hastaların sağlık iletişimdeki yetkinlikleri değerlendirilerek sorunlar saptanabilir ve çözümleyici öneriler, uygulamalar üretilebilir. Ancak ülkemizde bu yetkinliği değerlendirecek bir ölçek kullanılmamaktadır. Bu nedenle araştırmamızda "sağlık iletişiminde yetkinlik ölçeği"nin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliğinin uygulanması amaçlanmıştır. Alan uygulamasından sonra, eksiksiz doldurulmuş olan 253 hasta ve 253 aile hekimi anketinin tamamı analize alınmıştır. Araştırmaya 253'ü hekim, 253'ü hasta olmak üzere 506 kişi katılmıştır. Hekimlerin 135'i (%53,4), hastaların ise 147'si (58,1) kadındır. Sağlık İletişiminde Yetkinlik Ölçeği temel birleşenler analizi adına hekimlerin öz yetkinliklerine ait "15,739" ve "1,697" olmak üzere 1'den büyük özdeğere sahip iki faktör, hekimlerin hastaların yetkinliklerini değerlendirmelerine ait "9,202" ve "1,082" olmak üzere 1'den büyük özdeğere sahip iki faktör, hastaların öz yetkinliklerine ait "6,526" ; "1,645" ve "1,281" olmak üzere 1'den büyük özdeğere sahip üç faktör, hastaların hekimlerin yetkinliklerini değerlendirmelerine ait "14,063" ; "1,877" ve "1,558"olmak üzere 1'den büyük özdeğere sahip üç faktör elde edilmiştir. Hekimlerin öz yetkinliklerini ifade eden faktörler toplam varyansın %72,652'si; hekimlerin hastaların yetkinliklerini değerlendirmesini ifade eden faktörler toplam varyansın %79,105'i; hastaların öz yetkinliklerini ifade eden faktörler toplam varyansın %72,714'ü; hastaların hekimlerin yetkinliklerini değerlendirmesini ifade eden faktörler ise toplam varyansın %72,910'u tarafından açıklanmaktadır. Ölçek puanları ölçekler arası tanımlamada büyük gruplar için kullanılan Pearson korelasyon katsayıları kullanılmıştır. Korelasyon katsayısı, 0 ile 0.25 arasında ise ilişki olmadığından ya da çok zayıf olduğundan , 0.26-0.49 arasında zayıf bir ilişkiden, 0.50-0.69 arasında orta güçte bir ilişkiden, 0.70-0.89 arasında yüksek, 0.90'dan başlayarak çok yüksek bir ilişkiden söz edilir . Cronbach alfa değerinin 0,50 ve üzerinde olması çalışmanın güvenilirliği için yeterli olmaktadır. Hekimlerin sağlık iletişiminde yetkinlik ölçeğinin özyetkinlik-faktör 1 ifadelerinin cronbach alfa değeri 0,951; özyetkinlik-faktör 2 ifadelerinin cronbach alfa değeri 0,968; diğer yetkinlik faktör 1 ifadelerininki 0,943; diğer yetkinlik faktör 2 ifadelerininki ise 0,954 olmak üzere oldukça yüksek bulunmuştur. Hastaların sağlık iletişiminde yetkinlik ölçeğinin özyetkinlik-faktör 1 ifadelerinin cronbach alfa değeri 0,862; özyetkinlik-faktör 2 ifadelerinin cronbach alfa değeri 0,878; özyetkinlik-faktör 3 ifadelerinin cronbach alfa değeri 0,672; diğer yetkinlik faktör 1 ifadelerininki 0,841; diğer yetkinlik faktör 2 ifadelerininki 0,895; diğer yetkinlik faktör 3 ifadelerininki ise 0,951 olmak üzere oldukça yüksek bulunmuştur.Health communication competencies of the family physicians and patients In our country, who have an important role in the execution of primary health care services, will yield time efficiency and economic benefits in the implementation of preventive and curative health services. Analytical advice, implementation can be produced and the problems can be detected through assessment of the competence of physicians and patients in health communication. However, there is no scale to assess that competency in our country. Therefore, validity and reliability of the "health communication competency scale" in Turkey is to be applied in this research. After the field study, fully completed surveys of 253 patients and 253 family physicians were analyzed. 506 people were included into the research including 253 physicians and 253 patients. 135 of physicians (53.4%) and 147 of the patients (58.1%) were female. Health Communication Competence Scale has yielded (a) two factors in terms of analysis of basic components related to the self competencies of the physicians that are "15,739" and "1,697" with eigenvalue bigger than 1, (b) two factors in terms of the of the physicians' evaluation of the patients' competences that are "9.202" and "1.082" with eigenvalue bigger than 1, (c) thee factors in terms of the self competences of the patients that are"6,526", "1,645" and "1,281" with eigenvalue bigger than 1, (d) three factors in terms of patients' evaluation of the physicians' competences that are"14,063" , "1,877" and "1,558" with eigenvalue bigger than 1. Factors representing the self competences of physicians is defined by 72,652's% of the total variance; factors representing physicians' evaluation of patients' competency is defined by 79.105% of the total variance; factors representing patients' self competences is defined by 72.714% of the total variance. The factors representing patients' evaluation of the the physicians' competences is defined by 72.910% of the total variance. Pearson correlation coefficients that are used for bigger groups is utilized to define scale scores in between the scales. If the correlation coefficient is between 0 and 0.25 the relation is very weak or there is no relation. If the correlation coefficient between 0:26 and 0:49 then the relation is weak, if the correlation coefficient is between 0.50 and 0.69 then the relation is medium, if the correlation coefficient is 0.70-0.89 then the relation is high and finally if the correlation coefficient is bigger than 0.90 the then the relation is very high. A Cronbach's alpha value over 0.50 is sufficient for the reliability of the study. On the other hand, Cronbach's alpha value for physicians' competence in health communication is found quite high in self competence factor 1: 0.951, self competence factor 2: 0,968, other competence factor 1: 0,943, other competence factor 2:0,954. Cronbach's alpha value for patiences' competence in health communication is found quite high in self-competence factor 1: 0,862, Cronbach's alpha value for self competence factor 2:0,878:, Cronbach's alpha value for other competence factor 3: 0,672, other competence expressions factor 1:0,841, other competence expressions factor 2: 0,895, other competence expressions: 0,951